Tụ bù là gì? Đây là khái niệm rất quan trọng với các cơ sở doanh nghiệp, nhà máy sản xuất. Thiết bị này không thể thiếu khi cần dùng đến thiết bị để tích điện, phóng điện trong mạch điện. Có nhiều loại tụ bù khác nhau để phù hợp với từng công trình. Làm sao để chọn được tụ bù thích hợp, chúng sẽ hoạt động ra sao? Hãy theo dõi những thông tin dưới đây cùng Hợp lực MEP nhé.
Mục lục
Tụ bù là thiết bị gì?
Trước tiên, hãy cùng tìm hiểu về khái niệm tụ bù là gì? Tụ bù được xem là một hệ 2 vật dẫn được đặt gần nhau. Chúng được ngăn cách với nhau bởi 1 lớp cách điện (điện môi) có tác dụng tích và phóng điện trong mạch điện.
Bên cạnh đó, đại lượng đặc trưng cho khả năng tính điện của tụ tại 1 hiệu điện thế nhất định, đó là điện dung của tụ bù. Mục đích sử dụng của tụ bù còn là bù công suất phản kháng nhằm nâng cao hệ số công suất cos phi. Việc này là để đảm bảo hiệu quả tốt nhất của hoạt động lưới điện. Nên nếu bạn muốn tiết kiệm điện tối đa cho đơn vị thì lắp đặt tụ bù.
Tụ bù cũng được coi là một thành phần chính trong tủ điện bù công suất phản kháng. Cùng với các thiết bị khác để đảm bảo rằng tụ bù sẽ hoạt động an toàn, thông minh, ổn định.
Ngoài tên tụ bù thì nó còn có một số tên gọi khác như: tụ bù điện, tụ bù công suất phản kháng, tụ bù tiết kiệm điện.
Tụ bù điện có những loại nào?
Khi hiểu về khái niệm tụ bù là gì, tiếp theo, bạn cần biết về các loại tụ bù trên thị trường hiện nay. Để phân loại thì có một số tiêu chí như sau:
Phân loại theo điện áp
Theo điện áp, thì tụ bù được chia ra thành 2 loại, đó là:
Tụ bù điện 1 pha: điện áp của loại tụ bù này là 230V-250V, chúng thường được dùng trong các gia đình hoặc những nơi tiêu thụ ít điện năng.
Tụ bù điện 3 pha: được dùng cho nhiều loại điện áp khác nhau, phổ biến hơn cả là loại điện áp 415V và 440V.
Hai loại điện áp này thông thường sẽ được lắp trong điện áp ổn định ở mức điện áp chuẩn. Tụ bù điện 3 pha còn có thể được dùng nhiều trong hệ thống điện lưới của các công trình lớn.
Phân loại theo cấu tạo
Khi phân loại theo cấu tạo, cũng có 2 loại tụ bù, đó là:
Tụ bù khô: tụ có hình tròn dài, khá nhỏ gọn, dễ dàng lắp đặt nên chiếm ít diện tích trong tủ điện. Loại tụ này thường được dùng trong các hệ thống điện có công suất hoạt động nhỏ, chất lượng điện tương đối tốt. Giá thành của chúng cũng không quá cao, thích hợp với nhiều đối tượng khách hàng.
Tụ bù điện dầu: tụ có hình chữ nhật, có độ bên cao hơn. Loại này được dùng cho tất cả các loại hệ thống điện. Đặc biệt là những hệ thống điện có công suất lớn.
Cấu tạo, nguyên lý hoạt động cơ bản của tụ bù
Để hiểu rõ hơn tụ bù là gì thì bạn cũng cần hiểu rõ về cấu tạo và nguyên lý của tụ bù điện. Đó là:
Cấu tạo
Tụ bù điện về cơ bản sẽ gồm có 2 lá nhôm dài đặt gần nhau (đó là 2 bản cực). Giữa các lá nhôm là giấy thấm dầu có khả năng cách điện (đó là chất điện môi). Mọi chi tiết đều được đặt trong bình hàn kín, đặt cố định, 2 đầu bản cực được đưa ra ngoài.
Nguyên lý hoạt động
Hiện nay, trong hầu hết những thiết bị công nghiệp thì đều có tụ bù điện. Nên cũng rất nhiều người hiểu tụ bù là gì bởi nó mang nhiều lợi ích kinh tế. Khi hoạt động, tụ bù hoạt động theo nguyên lý sau:
Công suất được truyền từ nguồn đến tải sẽ gồm có 2 loại: công suất phản kháng (là phần lãng phí, tiêu hao điện năng) và công suất có ích (là công năng sinh ra để thiết bị hoạt động).
Tụ bù công suất phản kháng thì sẽ làm tăng hệ số cosφ, bù lại phần công suất lãng phí trong quá trình chuyển hóa điện năng trở thành dạng năng lượng khác.
Khi dùng tụ điện để bù năng lượng công suất phản kháng thì công suất có ích sẽ tăng lên. Thiết bị tụ bù bào gồm nhiều bước được điều khiển với contactor. Khi mở tất cả các contactor sẽ khiến công suất của lưới điện tăng lên.
Tụ bù điện có thể điều khiển tự đồng hoặc điều khiển trực tiếp bằng tay. Nó cũng dùng cuộn cảm kháng để giảm sóng hài, thiết kế quạt thông gió làm mát tụ.
Cách lắp tủ điện tụ bù nhằm tiết kiệm điện năng
Bên cạnh khái niệm tụ bù là gì, việc lắp đặt tụ bù điện cũng rất quan trọng. Lắp đặt tủ điện tụ bù trong sản xuất mang ý nghĩa rất quan trọng. Nhưng tùy với mỗi quy mô sản xuất khác nhau thì cần phải lưu ý về cách lắp đặt như sau:
Ở cơ sở sản xuất nhỏ
Cơ sở sản xuất nhỏ thì công suất tiêu thụ điện không quá cao. Các thiết bị tạo sóng hài bé cho nên cũng không cần dùng đến thiết bị lọc sóng hài, công suất phản kháng cũng thấp.
Cho nên, tùy theo khả năng kinh tế của công ty, doanh nghiệp mà xem xét có nên lắp đặt tụ điện tụ bù hay không. Khi lắp đặt, để tiết kiệm điện năng thì có thể áp dụng phương pháp tụ bù tĩnh.
Ở cơ sở sản xuất vừa
Cơ sở sản xuất vừa có công suất tiêu thụ điện năng mức trung bình. Công suất phản kháng ở mức trung bình. Những thiết bị tạo sóng hài bé nên cũng không cần dùng thiết bị lọc sóng hài.
Cơ sở cần phải lắp điện tụ bù nhiều cấp, gồm cả tụ bù thủ công và tụ bù tự động. Như vậy sẽ giúp cho các doanh nghiệp tiết kiệm được điện năng hiệu quả.
Ở cơ sở sản xuất lớn
Với các cơ sở sản xuất lớn thì công suất tiêu thụ điện năng của những thiết bị rất lớn. Thông thường nó phải có trạm biến áp được lắp riêng nhằm đảm bảo sự ổn định. Và để tủ điện tụ bù được bảo vệ thì cần phải có bộ phận lọc sóng hài.
Để tiết kiệm được điện năng thì cũng cần phải lắp đặt tụ bù tự động có nhiều tụ công suất lớn. Bên cạnh đó cần phải lắp đặt thêm bộ phận lọc sóng hài nhằm phòng ngừa việc nổ tụ bù.
Một số yếu tố cần lưu ý khi chọn tụ bù
Khi lựa chọn tụ bù, ngoài hiểu rõ khái niệm tụ bù là gì, bạn cũng cần phải lưu ý một số các yếu tố như sau:
Nếu như chọn tụ bù để đấu nối trực tiếp vào hệ thống điện song song với tải để bù vào công suất phản kháng, hãy chọn tụ bù tự động, tụ bù khô. Nó có nhiều cấp tụ bù để thông qua contactor đóng cắt các cấp tụ.
Chọn loại tụ bù phù hợp, an toàn, sử dụng hiệu quả thì cần phải dựa vào đặc thù của, tính năng của hệ thống điện.
Thông thường, tụ bù có nhiều bước tụ, mỗi bước tụ sẽ được bật tắt bằng contactor với chức năng đóng mở và tác động. Điều này cũng làm cho hệ số công suất của toàn bộ mạng điện thay đổi.
Hãy đặt tụ bù ở cạnh từng phần tử của thiết bị tiêu thụ công suất điện tương ứng để đạt được kết quả tối ưu nhất.
Để chọn được tụ bù thích hợp, vừa có hiệu quả vừa tiết kiệm chi phí thì doanh nghiệp cần xác định rõ loại điện áp nào là hợp lý. Ngoài ra cũng cần xem tụ bù khô hay tụ bù dầu hãng nào phù hợp, giá cả cạnh tranh…
Trên đây là những thông tin cơ bản về khái niệm tụ bù là gì cùng cấu tạo, hoạt động và lắp đặt trong các công trình. HOPLUCMEP hy vọng sẽ giúp bạn đọc tìm được thiết bị phù hợp, đảm bảo an toàn cho công trình.
