Ngành thép đã trải qua giai đoạn khó khăn nhất nhưng không có nghĩa là mọi thách thức đã trôi qua và ngành sẽ bước vào giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ trong ngắn hạn. Thực tế, thị trường ngành thép còn đang đối mặt với nhiều rủi ro kinh tế vĩ mô và xung đột địa – chính trị.
Mục lục
Tình hình tiêu thụ ngành thép khó khăn
Mặc dù ngành thép đã vượt qua nhiều khó khăn nhưng tình hình tiêu thụ vẫn chưa khả quan. Việc thị trường bất động sản trì trệ và hệ thống ngân hàng siết chặt tín dụng đã dẫn đến mức độ tiêu thụ thép xây dựng giảm xuống thấp hơn dự kiến sau Tết.
Cụ thể, sản lượng thép thành phẩm 2 tháng đầu năm 2023 giảm 16,3% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt khoảng 4,3 triệu tấn. Bán hàng thép thành phẩm giảm 23% và xuất khẩu giảm 10,4% xuống 1 triệu tấn.
Dù hầu hết thương hiệu đã thông báo tăng giá thép xây dựng miền Nam từ tuần thứ 2 tháng 3, nhưng mức tăng này khá khiêm tốn và thận trọng so với thế giới. Nhiều khả năng thị trường thép miền Bắc cũng tăng giá để bù cho giá thành sản xuất và giảm lỗ.
Trong khi đó, giá thép xây dựng thế giới tăng bình quân khoảng 11% so với tháng 12/2022, và giá thép cây nội địa Trung Quốc tăng 9,6%.
Hiện tại không thể khẳng định rằng giai đoạn khó khăn của ngành thép đã qua và sẽ bước vào thời kỳ phục hồi. Đa số các hoạt động sản xuất đều bị đình trệ và khó phục hồi ngay trong năm 2023, cân bằng cung – cầu thép chưa thay đổi nhiều. Theo kịch bản xấu nhất thì tình trạng này có thể kéo dài hết năm 2023.
Các nhà sản xuất thép đang đối mặt nhiều thách thức khi chi phí nguyên vật liệu và năng lượng sản xuất ghi nhận tăng mạnh:
- Dù giá than thế giới đã giảm khoảng 60% từ kỷ lục thiết lập vào tháng 3/2022, xuống khoảng 200 USD/tấn, nhưng vẫn đang cao gấp đôi so với trung bình 5 năm.
- Giá quặng sắt tăng 40% so với cuối năm 2022 và gấp 1,5 lần so với trung bình 5 năm qua.
Do đó, các nhà máy hiện chỉ chạy với 40 – 60% công suất thiết kế, khiến biên lợi nhuận của các công ty không thay đổi nhiều so với cuối năm 2022.
Những diễn biến tích cực của ngành thép
Năm 2022, đầu tư công chỉ đạt 80% kế hoạch nhưng với gói hỗ trợ phục hồi kinh tế 350.000 tỷ đồng cho giai đoạn 2022 – 2023, trong đó có 113.840 tỷ đồng dành cho phát triển hạ tầng trọng điểm như cao tốc Bắc – Nam, sân bay Long Thành, cảng Logistics lớn,… sẽ kéo theo nhu cầu tiêu thụ thép tăng cao.
Thị trường đã cho thấy những tín hiệu tích cực hơn khi vượt qua được thời điểm khó khăn nhất. Trong đó, có 3 yếu tố xác định giai đoạn khó khăn nhất đã qua đi:
- Một là nguồn cung thép thế giới ngay từ đầu năm nay đã tăng trở lại, cho thấy doanh nghiệp thép lớn trên thế giới đã dự báo được nhu cầu sẽ tăng cao hơn và tái khởi động các nhà máy.
- Hai là biên lợi nhuận một số nhà máy thép Trung Quốc đã có xu hướng tạo đáy.
- Ba là lượng hàng tồn kho giá cao ở nước ta đã giảm khá mạnh.
XEM THÊM:
THÁNG 3: Báo Giá Vật Liệu Xây Dựng Vẫn Tăng Cao Dù Sức Mua Yếu
Khan Hiếm Đá Xây Dựng – Cơ Hội Nào Cho Ngành Vật Liệu Xây Dựng Năm 2023?
Ngành thép đã trải qua những khó khăn đáng kể nhưng chưa phải là mọi thử thách đã được vượt qua và ngành sẽ phục hồi mạnh mẽ trong tương lai gần. Thị trường vẫn đang đối diện với nhiều rủi ro kinh tế vĩ mô và các xung đột địa – chính trị.
Bên cạnh đó, sự cạnh tranh gay gắt ở thị trường nội địa, chính sách tiền tệ chặt chẽ, và sự biến động phức tạp của giá thép cán nóng đều ảnh hưởng tiêu cực đến nhu cầu và hoạt động sản xuất kinh doanh.
Các yếu tố hỗ trợ ngành thép năm 2023
Năm 2023, hai yếu tố là đầu tư công và gói tín dụng 120.000 dành cho dự án nhà ở xã hội sẽ những là động lực chính của ngành thép.
Nếu triển khai tốt các dự án đầu tư công và nhà ở xã hội (chiếm 18% nguồn cung thép) thì ngành thép sẽ được cải thiện hơn vào nửa cuối năm nay. Trong đó dự án sân bay Long Thành góp phần lớn giảm bớt sự sụt giảm nhu cầu ngành thép.
Ngoài ra, việc Trung Quốc mở cửa phục hồi sản xuất sẽ thúc đẩy nhu cầu nguyên vật liệu đầu vào tăng cao. Về lâu về dài, nhu cầu tiêu thụ ở các dự án đầu tư công sẽ thúc đẩy giá thép, giúp biên lợi nhuận ngành thép cân bằng hơn.
